Κωμόπολη του Δήμου Πωγωνίου, του Νομού Ιωαννίνων, πρώην έδρα της επαρχiας Πωγωνίου και ένας από τους τέσσερις παλιούς Δήμους του Νομού Ιωαννίνων.

Απέχει 57 χιλιόμετρα. Β.Δ. των Ιωαννίνων και 10 περίπου χιλιόμετρα από τα Ελληνοαλβανικά σύνορα.

Η ίδρυσή του ανάγεται στον 11 ο αιώνα, όμως επαρκή ιστορικά στοιχεία υπάρχουν από το 1 .500 και μετά, που το Δελβινάκι αναδείχτηκε σε σημαντικό αυτοδιοικούμενο οικισμό, (με 450 σπίτια, 40-50 καταστήματα, 10 εκκλησίες, 3 χάνια και 6.000 στρέμματα απέλων, όπως γράφει ο τούρκος περιηγητής Έλβια Τσελεμπή.)

Η αναπτυξιακή πορεία του Δελβινακίου συνεχίστηκε μέχρι την εποχή του Αλή Πασά, όπως προκύπτει από τα στοιχεία των Ευρωπαίων Περιηγητών που επισκέφθηκαν το Δελβινaκίο την εποχή αυτή, όπως του Λόρδου Βύρωνα, του Πουκεβίλ, του Λήκλη.

Την ίδια περίοδο (1770-1820) άρχισε ένας ανηλεής αγώνας μεταξύ των Δελβινaκιωτών και του Αλή, που κράτησε 70 χρόνια. Αποτέλεσμα της διαμάχης αυτής ήταν αφ, ενός n διασπορά των Δελβινακιωτών σε Κωνσταντινούπολη, Ρωσία κλπ. και αφετέρου η καθολική συμμετοχή των Δελβινακιωτών στον αγώνα του 1821 .

Το Δελβινάκι έδωσε στον αγώνα, το Χατζημιχάλη Ντaλιάνη, το Γεώργιο Γαζή και περί τους 100 επίσημα διαπιστωμένους μαχητές και μέλη της Φιλικής Εταιρείας.

Με την απελευθέρωση του 1913, το Δελβινάκι έγινε έδρα της επαρχίας Πωγωνίου, της Ιερός Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως και άλλων διοικητικών υπηρεσιών.

του Νίκου Θεοδοσίου